ความถี่เสียง (Frequency): หัวใจของการผลิตเสียงมืออาชีพ

       คลื่นเสียงที่ได้ยินจะประกอบไปด้วยความถี่หลายๆ ความถี่ หรือแค่ความถี่เดียว ขึ้นอยู่กับแหล่งกำเนิดเสียง ถ้าหากแหล่งกำเนิดเสียงปล่อยความถี่มาแค่ความถี่เดียว คำถามคือ เราได้ยินความถี่ที่ปล่อยออกมาความถี่เดียวใช่หรือไม่ คำตอบคือไม่ใช่เสมอไป เพราะจะมีความถี่อื่นๆเกิดขึ้นตามมาอีกด้วย

ความถี่พื้นฐาน (Fundamental Frequency)

คือ ความถี่ต่ำสุดของคลื่นเสียงที่แหล่งกำเนิดเสียงเปล่งออกมา หรือถ้าในทางดนตรีก็คือความถี่ของตัวโน้ตที่เล่น ยกตัวอย่างเช่น โน้ตตัว A ในทางสากล หรือตัวลา ในภาษาไทย มีความถี่อยู่ที่ 440Hz ถ้าเรากดเปียโนตรงโน้ตตัว A กลาง เราก็ได้จะยินเสียงที่เป็นความถี่มูลฐานคือความถี่ 440Hz และจะมีความถี่อื่นๆเกิดขึ้นตามมาอีก เราจะเรียกว่า ฮาร์มอนิก (Harmonic)

ความถี่ฮาร์มอนิก (Harmonic Frequency)

คือ ความถี่ที่มีจำนวนเต็มเท่าของความถี่พื้นฐาน นั่นคือเมื่อแหล่งกำเนิดเสียงปล่อยความถี่พื้นฐานออกมา 1 ความถี่ เราก็จะได้ยินความถี่อื่นๆพร้อมกับความถี่พื้นฐานด้วย ซึ่งความถี่ที่ได้ยินตามมานี้เราเรียกว่า Harmonic (ฮาร์มอนิก)

การนับความถี่ฮาร์มอนิกนั้น สามารถนับได้ด้วยการนำความถี่พื้นฐานไปคูณด้วยเลขฮาร์มอนิกที่ต้องการหา สูตรคือ

$$f_n = n \times f_1$$

เมื่อ:

• $f_n$ คือ ความถี่ฮาร์มอนิกที่ต้องการหา
• $n$ คือ เลขฮาร์มอนิกที่ต้องการหา
• $f_1$ คือ ความถี่พื้นฐานของฮาร์มอนิกที่ต้องการหา

ตัวอย่างการหาความถี่ฮาร์มอนิก: แหล่งกำเนิดเสียงปล่อยความถี่ 100Hz ออกมา ความถี่ฮาร์มอนิกคือ:

• $f_2 = 2 \times 100 = 200Hz$
• $f_3 = 3 \times 100 = 300Hz$

ความถี่ฮาร์มอนิกนั้นแบ่งเป็น ฮาร์มอนิกเลขคี่ (Odd Harmonic) กับ ฮาร์มอนิกเลขคู่ (Even Harmonic)

ลักษณะของเสียง (Timbre)

       เป็นลักษณะเฉพาะของเสียงเครื่องดนตรี หรือเสียงร้องของคนๆ นั้น เช่น เปียโน กับ ไวโอลิน เล่นโน้ตตัวเดียวกันความถี่เดียวกัน เสียงที่ได้ยินก็จะไม่เหมือนกัน เพราะความแตกต่างทางฮาร์มอนิก ลำโพงแต่ละยี่ห้อก็เช่นกันไม่มีทางที่เสียงจะออกมาเหมือนกัน เพราะสุดท้ายวัสดุที่ใช้ทำก็ไม่เหมือนกัน

เสียงที่ได้ยินถ้ามีความถี่เดียวกันแต่มีความแตกต่างทางความถี่ฮาร์มอนิกไม่เหมือนกัน หมายถึงบางแหล่งกำเนิดเสียงให้ความถี่ฮาร์มอนิกดังเบาแต่ละฮาร์มอนิกไม่เท่ากัน เสียงที่ได้จะมีลักษณะของเสียงที่ต่างกันออกไป ลักษณะแบบนี้เราเรียกว่า Timbre (ทิมเบอร์)

ระดับเสียง (Pitch)

       เป็นสิ่งที่บ่งบอกถึงระดับเสียงสูงหรือเสียงต่ำ ขึ้นอยู่กับความถี่ ยิ่งวัตถุมีการสั่นสะเทือนเร็วก็จะทำให้เกิดระดับเสียงที่สูงกว่า วัตถุที่สั่นช้าก็จะเกิดระดับเสียงที่ต่ำกว่า ความถี่ยิ่งสูงระดับเสียงก็ยิ่งสูง

ถ้าความถี่เพิ่มขึ้นเท่าตัวจากความถี่เดิม เช่น ความถี่ 440Hz เมื่อเพิ่มขึ้นเป็น 880Hz เราจะเรียกระดับเสียงนี้ว่า สูงขึ้น 1 ช่วงคู่แปด หรือภาษาอังกฤษคือ 1 Octave (ออกเตฟ) เราจะเห็นคำว่า Octave บ่อยๆในอุปกรณ์ระบบเสียงในส่วนของ EQ (อีคิว)