13 ปลั๊กอินเสียงสุดเจ๋งในงาน LIVE SOUND พร้อมแนะนำการใช้ Plugin สำหรับการมิกซ์เสียง

ปลั๊กอินเสียง

ปลั๊กอินสุดเจ๋งในงาน LIVE SOUND

ต้องยอมรับนะครับว่าในปัจจุบันนี้เทคโนโลยีนั้นก้าวไกลไปมากจริง ๆ แม้แต่ในวงการระบบเสียงก็มีการขยับการก้าวหน้าของเทคโนโลยีเช่นกัน เมื่อสิบกว่าปีก่อนระบบดิจิตอลนั้นมักจะนิยมเลือกใช้ในสตูดิโอมากกว่างานระบบเสียงกลางแจ้ง เพราะงานระบบเสียงกลางแจ้งนั้นต้องการความเสถียรของอุปกรณ์ และคอมพิวเตอร์หรือ DSP ในยุคนั้นยังไม่ได้ประมวลผลได้รวดเร็วอย่างในปัจจุบัน ที่ค่อนข้างจะ Real Time หูเราแทบแยกไม่ออกว่ามันมีความหน่วงของสัญญาณ

เรามาทำความรู้จักกับคำว่า Plugin(ปลั๊กอิน) กันก่อนว่ามันคืออะไร

            ปลั๊กอิน(Plugin) คือ โปรแกรมเสริมที่นำมาใช้ร่วมกับโปรแกรมหลัก เพื่อเพิ่มลูกเล่นและการใช้งานต่าง ๆ ให้มีความหลากหลายและมีประสิทธิภาพมากขึ้น หากพูดให้เห็นภาพขึ้นไปอีก ก็เปรียบเสมือนว่าเราซื้อรถมา 1 คัน ที่มีอุปกรณ์พื้นฐานต่าง ๆ มาให้ เราสามารถแต่งรถให้มีความสวยงามหรือเพิ่มความแรงของรถเข้าไปให้มีสมรรถนะมากขึ้นหรือสวยงามขึ้น

            ปลั๊กอิน(Plugin) ที่ใช้สำหรับงานระบบเสียงก็เช่นเดียวกัน คือลูกเล่นต่าง ๆ ที่ไม่มีอยู่ในโปรแกรม หรือไม่มีมาให้ในดิจิตอลมิกเซอร์ เราก็หาซื้อมาเพิ่มเติม ยกตัวอย่างโปรแกรมทำเพลง หรือ Digital Audio Workstation ที่เราเรียกสั้นๆว่า DAW ที่ใช้กันใน Studio อย่างเช่นโปรแกรม Logic, Protools, Cubase, Ableton Live เป็นต้น โปรแกรมเหล่านี้ มักจะให้ตัวปรับแต่งเสียงพื้นฐานมากับโปรแกรม เช่น EQ, Compressor, Reverb, Gate หากอยากได้ที่ดีกว่าที่โปรแกรมเดิมให้มา ก็จะต้องซื้อ Plugin(ปลั๊กอิน) เข้ามาเสริมตามที่ต้องการใช้งาน

          ฉะนั้น ในการทำงานระบบเสียงกลางแจ้ง หรือ Live Sound นั้น จึงได้นำ Plugin(ปลั๊กอิน) ที่ใช้ในสตูดิโอหลายๆตัว มาใช้กับงาน Live Sound ด้วยเทคโนโลยีที่ก้าวหน้ามากขึ้น จึงสามารถจัดการเรื่องของความหน่วงของเวลา หรือ Latency(เลเทนซี่) ลงได้ค่อนข้างมากที่เดียว จะมี Plugin(ปลั๊กอิน) ตัวไหนที่น่าใช้บ้าง เรามาดูกันเลยดีกว่า

Plugin (ปลั๊กอิน) ตัวไหนที่ น่าใช้บ้าง ?

Waves SSL E-Channel

สำหรับ Plugin (ปลั๊กอิน) SSL E-Channel จำลองเสียงมาจากมิกเซอร์ยี่ห้อดัง SSL รุ่น 4000 อันเลื่องชื่อของ SSL (Solid Stage Logic) ซึ่งมีชิป VCA ระดับคลาส A มันเป็นชิ้นส่วนที่คอมคอมพิวเตอร์ระดับพรีเมี่ยมใช้กัน ในส่วนของ SSL E-Channel นั้นเสียงจะอ้างอิงมาจาก นั้นอิงจากอีควอไลเซอร์ Black Knob ที่มีชื่อเสียงของ SSL ซึ่งพัฒนาขึ้นในปี 1983 โดยมีจอร์จ มาร์ติน โปรดิวเซอร์ในตำนาน มี HPF ตัวกรองความถี่สูง LPF ตัวกรองความถี่ต่ำ และอีควอไลเซอร์พาราเมตริก 4 แบนด์ ส่วนไดนามิกส์มีคอมเพรสเซอร์ / ลิมิตเตอร์แบบ Soft-knee และ Expander / Gate ที่สร้างแบบจำลองบน SSL LS611E เช่นเดียวกับรุ่นออริจินัล สามารถวางเลือกวางก่อนหรือ EQ ได้ และการขยายสัญญาณขาออกจะถูกเพิ่มขึ้นโดยอัตโนมัติเพื่อรักษาระดับเอาต์พุตให้คงที่ จุกเด่นของ EQ SSL E-Channel คือให้เสียงต่ำที่อิ่มและไม่มีความผิดเพี้ยนของเสียง เหมาะมากๆสำหรับเสียงร้อง ละเครื่องดนตรีที่เป็นอคูสติกทั้งหลาย

Plugin SSL E-Channel
Waves SSL E-Channel

Waves CLA-76 Compressor / Limiter

ถือได้ว่า Plugin (ปลั๊กอิน) CLA-76 Compressor / Limiter ตัวนี้ เป็น Plugins ชื่อก้องโลกเลยก็ว่าได้ ที่ไม่ว่าจะในสตูดิโอหรืองาน Live Sound ก็ขาดไม่ได้ เพราะปลั๊กอินตัวนี้จำลองเสียงมาจาก Universal 1176 ของ Chris Lord-Alge Mixing Engineer ชื่อก้องโลกนั่นเอง จุดเด่นของปลั๊กอินตัวนี้ คือ การทำให้เสียงที่กระชับพุ่งมาข้างหน้าดูแข็งแรง เพราะด้วยค่า Attack ที่รวดเร็วแค่ 0.0005 Sec สามารถจัดการกับเสียงกระชาก (Transient) ได้ดี เหมาะกับเสียงร้อง และเสียงกลองเป็นอย่างมาก เพราะจะทำให้เสียงดูมีพลังมากยิ่งขึ้น

Plugin Waves CLA-76 Compressor/Limiter
Waves CLA-76 Compressor/Limiter

Waves CLA-2A Compressor / Limiter

Plugin (ปลั๊กอิน) คอมเพรสเซอร์อีกตัวที่จำลองมาจาก Teletronix LA-2A คอมเพรสเซอร์แบบ Opto หรือหลอดไฟฟ้าแบบออปติคอลในตำนานในยุค ‘60s ซึ่งให้เสียงที่ราบรื่นเหมือนต้นฉบับ ฟังดูไม่กระด้างจนเกินไป จุดเด่นของ Wave CLA-2A Compressor / Limiter ด้วยความที่เป็นคอมเพรสเซอร์ที่จำลองมาจากหลอดไฟ ทำให้ได้เสียงที่ดูอุ่นหนาและสมูทมาก ๆ เหมาะกับเสียงร้อง กีต้าร์และเบส อีกทั้ง Wave CLA-2A Compressor / Limiter มี preset ของ Chris Lord-Alge Mixing Engineer ระดับโลกมาให้ พร้อมที่จะสร้างจินตนาการไร้ขีดจำกัด

Plugin Waves CLA-2A Compressor/Limiter
Waves CLA-2A Compressor/Limiter

Waves CLA-3A Compressor / Limiter

CLA-3A เป็น plugin (ปลั๊กอิน) ที่จำลองมาจากยี่ห้อ Urei LA-3A คอมเพรสเซอร์ชนิด FET แบบ 1176 และควบคุมการบีบอัดสัญญาณด้วยหลอดแสงแบบ LA2-A จึงทำให้มีน้ำเสียงที่โดดเด่นมีเอกลักษณ์เฉพาะ จุดเด่นคือ การที่คอมเพรสเซอร์ต้นฉบับที่มีการบิดเบือนความถี่ฮาร์มอร์นิกขณะบีบอัด จึงได้เสียงที่มีลักษณะเฉพาะไปอีกแบบ เหมาะสำหรับเสียงเบส เสียงกีต้าร์ จะทำให้เราได้เสียงที่แตกต่างจากต้นฉบับเดิมอย่างสิ้นเชิง

Plugin Waves CLA-3A Compressor/Limiter
Waves CLA-3A Compressor/Limiter

Waves dbx160 Compressor / Limiter

ตัวจำลอง Compressor ชื่อดังจาก dbx ผู้ผลิตอุปกรณ์เครื่องเสียงระดับโลก และ dbx160 ถือได้ว่าเป็นคอมเพรสเซอร์สำหรับกลองที่ดีที่สุดที่เคยมีมา โดยมีเสียงที่ใสสะอาด พร้อมกับค่าความเพี้ยนของเสียงที่ต่ำ จึงทำให้เสียงต้นฉบับยังคงมีความสมบูรณ์ไม่ผิดเพี้ยน Plugin ตัวนี้สร้างขึ้นด้วยความร่วมมือระหว่าง dbx และ waves จึงได้ปลั๊กอิน dbx160 ที่สมบูรณ์แบบ จุดเด่นของปลั๊กอิน dbx160 คือการที่ให้เสียงที่สะอาดความเพี้ยนต่ำ จึงเหมาะกับการใช้กับเครื่องดนตรีทุกชนิด แต่จะให้ผลดีที่สุดก็เมื่อใช้กับกลอง จะให้เสียงกลองที่หนักแน่นมีพลัง แต่ไม่กระด้าง

Plugin Waves dbx160 Compressor/Limiter
Waves dbx160 Compressor/Limiter

Waves SSL G-Master Buss Compressor

เป็น Plugin (ปลั๊กอิน) ที่อยากแนะนำให้ใช้อีกตัวหนึ่ง เพราะเป็นคอมเพรสเซอร์ที่อยู่ด้าน Output ของ Mixer SSL 4000G ด้วยความที่เสียงมีเอกลักษณ์ เพลงหลายเพลงที่ดัง ๆ ที่มิกซ์เสียงด้วยบอร์ด SSL มักจะผ่าน G-Master Buss Compressor จะทำให้เสียงทั้งวงดนตรีฟังดูกระชับเกาะกันมากขึ้น จุดเด่นของ SSL G-Master Buss Compressor นั้น คือความหนึบหนับของเสียงเวลาผ่านคอมเพรสเซอร์ G-Master Buss Compressor ตัวนี้ เหมาะกับ Insert ฝั่ง Master หรือ Group เพื่อให้เสียงย่านความถี่ฮาร์มอร์นิกฟังดูกระชับหนักแน่นขึ้น และเชื่อมประสานเป็นชิ้นเดียวกัน

Plugin Waves SSL G-Master Buss Compresor
Waves SSL G-Master Buss Compresor

Waves API2500

Plugin (ปลั๊กอิน) API2500 เป็นตัวจำลองมาจาก คอมเพรสเซอร์ API รุ่น 2500 เป็นคอมเพรสเซอร์เอนกประสงค์ ที่ให้เสียงที่ฟังมีรูปร่างที่ชัดเจน ทำให้เครื่องดนตรีที่ผ่านคอมเพรสเซอร์ตัวนี้ดูโดดเด่นและชัดเจนยิ่งขึ้น จุดเด่นของ Plugins ตัวนี้ คือความเอนกประสงค์ในการใช้งาน และเสียงที่ฟังดูชัดเจนขึ้นเมื่อผ่าน API2500 เหมาะกับเครื่องดนตรีทุกชนิดและเสียงร้อง อีกทั้งยังเหมาะกับนำไป Insert Master เพื่อให้เสียงชัดเจนได้มิติทุกเครื่องดนตรี

Plugin Waves API 2500
Waves API 2500

Waves C6 Multiband Compressor

ถือได้ว่าเป็น Plugin (ปลั๊กอิน) ยอดนิยมมาก ๆ สำหรับเสียงร้อง เพราะ Waves C6 Multiband Compressor ตัวนี้ ใช้สำหรับจัดการควบคุมย่านความถี่ให้อยู่ในระดับความความดังที่ต้องการ บางครั้งการ EQ ไม่สามารถช่วยได้ ยกตัวอย่างนักร้องบางคน เมื่อร้องเบาจะมีโทนเสียงอีกแบบ พอร้องดังก็จะมีโทนเสียงเปลี่ยนไปอีกแบบ Sound Engineer จะปรับโทนเสียงที่แตกต่างกันนี้ยากมาก ๆ จึงจำเป็นต้องใช้ Waves C6 Multiband Compressor มาช่วยจัดการเรื่องดังกล่าว จุดเด่นของ Waves C6 Multiband Compressor คือการที่เราสามารถเลือกย่านความถี่แต่ละช่วงได้ถึง 6 ช่วง สามารถควบคุมความถี่โดยรวมให้อยู่ในระดับที่เหมาะสมได้ครอบคลุมทั้งหมด จึงเหมาะมาก ๆ กับเสียงร้อง หรือเครื่องดนตรีที่นักดนตรีไม่สามารถเล่นควบคุมไดนามิคของตนเองได้

Plugin Waves C6 Multiband Compressor
Waves C6 Multiband Compressor

Waves L2 Ultramaximizer

Plugin (ปลั๊กอิน) Waves L2 Ultramaximizer เป็นปลั๊กอินสำหรับการ Mixing และทำ mastering ไว้สำหรับควบคุมไดนามิคของเครื่องดนตรีต่าง ๆ ให้อยู่ในระดับที่ต้องการ จุดเด่น ด้วย Plugins (ปลั๊กอิน) Waves L2 Ultramaximizer เป็นคอมเพรสเซอร์และลิมิเตอร์ชนิด Brickwall ความหมายคือไม่ให้เสียงที่เป็น Transient หลุดผ่านไปได้ จึงเหมาะแก่การควบคุมระดับสัญญาณเสียง Output เป็นอย่างยิ่ง เช่นไว้ Insert Master เพื่อควบคุมระดับสัญญาณให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม และควบคุมไดนามิคของเสียงให้อยู่ในระดับที่ต้องการ

Plugin Waves L2 Ultramaximizer
Waves L2 Ultramaximizer

Waves Vocal Rider

ปลั๊กอิน (Plugin) Waves Vocal Rider คือตัวช่วย Sound Engineer ในการมิกซ์เสียงร้องอย่างแท้จริง ปลั๊กอินตัวนี้จะช่วยปรับระดับความดังของเสียงร้องให้อัตโนมัติ โดยไม่ต้องกังวลเรื่องของระดับเสียงในขณะมิกซ์เสียงว่านักร้องจะร้องดังเบาท่อนไหน หน้าที่ของ Sound Engineer คือปรับระดับความดังและเบาของปลั๊กอินว่าจะให้อ่านค่าดังสุดตรงไหน และเบาสุดตรงไหน ที่เหลือปลั๊กอินจะทำหน้าที่เพิ่มลดเกน (Gain) และระดับความดัง (Level) ให้อัตโนมัติ จุดเด่น ของ Waves Vocal Rider คือการที่สามารถแยกความแตกต่างของเสียงร้อง เสียงเครื่องดนตรีและเสียงรบกวนให้อัตโนมัติ เป็นอีกหนึ่งปลั๊กอินเสียงร้องที่ขาดแทบไม่ได้เลย

Plugin Waves Vocal Rider
Waves Vocal Rider

Waves InPhase

ปลั๊กอินตัวช่วยสำหรับการจัดการเรื่อง Phase เรารู้อยู่แล้วว่า Phase นั้นมีผลต่อความดังเบาของเสียง หากเสียงที่กำลังมิกซ์อยู่นั้นเกิดอาการ Phase Shift (เฟสชิฟท์) จะมีผลทำให้ความถี่ที่มี Phase Shift เสียงความถี่นั้นจะเบาลง Waves InPhase จึงมาแก้ปัญหาเหล่านี้ โดยส่วนใหญ่แล้วไม่ว่าในสตูดิโอ หรือ Live Sound มักจะใช้เสียงกระเดื่อง 2 ช่อง อาจจะเป็นไมค์ที่อยู่ด้านในและไมค์ที่อยู่ด้านนอก ทั้ง 2 ไมค์นี้ทันเกิดเสียงที่เป็น Phase Shift กัน เพราะเวลาของเสียงที่เดินทางมาถึงไมค์แต่ละตัวนั้นไม่เท่ากัน หน้าที่ของ Waves InPhase คือทำเวลาให้ 2 ไมค์นั้นเดินทางมาถึงกันพร้อมกันโดยการเลื่อน Phase ให้ตรงกัน เท่านี้ก็จะได้เสียงที่ดังขึ้นจากการที่เสียงมัน In Phase กันนั่นเอง จุดเด่นของ ปลั๊กอิน Waves InPhase คือการทำให้เสียงที่เหมือนกัน แต่ต่าง Channel กันนั้น In Phase กันนั่นเอง เหมาะสำหรับเสียงกระเดื่อง สแนร์ หรือ เบส

Plugin Waves InPhase
Waves InPhase

Waves H-Reverb Hybrid Reverb

Plugin (ปลั๊กอิน) เสียง Reverb ที่ถือได้ว่าเป็นที่นิยมในการมิกซ์เสียงทั้งใน Studio และงาน Live Sound เพราะเป็นปลั๊กอินที่เป็นเทคโนโลยีใหม่ คือเสียงก้องที่เป็นแบบ FIR (Finite Impulse Response) ให้เสียงก้องกังวาลที่นุ่มลึกกว่า ด้วยฟังก์ชั่น FIR นี้ ทำให้สามารถปรับเสียงได้มิติที่สมจริงยิ่งขึ้น ทั้งการปรับแต่งรูปร่างขนาดของห้อง เสียงสะท้อนที่สมจริง จึงทำให้ได้เสียงรีเวิร์บที่สมบูรณ์แบบ จุดเด่นของปลั๊กอินตัวนี้คือ การที่มี Preset จาก Sound Engineer ระดับโลก ให้โหลดใช้ได้อย่างจุใจ โดยที่ไม่ต้องคิดปรับแต่งอะไรให้เสียเวลา

Plugin Waves H-Reverb Hybrid Reverb
Waves H-Reverb Hybrid Reverb

Waves H-Delay Hybrid Delay

ปลั๊กอินที่คอยสร้างสีสันให้กับเสียงร้องและเครื่องดนตรีอย่างดีเลย์ Plugins Waves H-Delay Hybrid Delay ก็เป็นอีกตัวเลือกหนึ่งที่ทาง Live Sound Engineer ได้เลือกใช้ ด้วยคาแร็คเตอร์เสียงที่ให้เสียงแบบ Lexicon PCM42 จึงเป็นที่นิยมใช้งานกันอย่างจุดเด่นของ Waves H-Delay Hybrid Delay คือความที่ใช้งานง่าย ไม่มี Menu อะไรซับซ้อน จึงเป็น Effect Plugin ตัวเลือกแรกที่ Sound Engineer เลือกใช้

Plugin Waves H-Delay Hybrid Delay
Waves H-Delay Hybrid Delay

สรุป :

นี่คือ 13 Plugin ที่ Live Sound Engineer นิยมใช้กัน หากใครสนใจเรียนรู้การใช้งาน Plugin แต่ละตัว สามารถสมัครคอร์สเรียน Live Mixing Engineer ได้

นอกจากนี้ทาง Live For Sound ยังมีบริการออกแบบและติดตั้งระบบเสียงร้านอาหารอีกด้วย บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ เช่น เทคนิคการมิกซ์เสียงกลอง หรือ เทคนิคการมิกซ์เสียงกีต้าร์ และยังมีคอร์สเรียนเกี่ยวกับระบบเสียงที่น่าสนใจ เช่น คอร์สเรียนวิศวกรระบบเสียง หากอยากทราบว่า วิศวกรระบบเสียงคืออะไร เริ่มต้นอย่างไร ทำงานที่ไหนได้บ้าง

         ใครที่สนใจอยากทำอาชีพด้าน SOUND ENGINEER สามารถเข้าไปดูรายละเอียดเพิ่มเติมตามนี้ได้เลย หลักสูตรเรียน SOUND ENGINEER นอกจากนี้เรายังเปิดสอน หลักสูตรการมิกซ์เสียงในงานแสดงสด อีกด้วย

หรือสนใจสอบถามคอร์สเรียนและหลักสูตรต่าง ๆ สามารถสอบถามได้ที่
โทรศัพท์ 02-550-6340, 064-198-2499
Line : @liveforsound
Email : [email protected]

บทความโดย: ทรงพล แจ่มแจ้ง (SOUND ENGINEER)

         รับติดตั้งระบบเสียง ห้องประชุม ร้านอาหาร ผับบาร์ ห้องคาราโอเกะ ห้องจัดเลี้ยง ระบบเสียงสนามกีฬา ระบบเสียงร้านกาแฟ สามารถปรึกษาทางทีมงาน LIVE FOR SOUND ได้ พร้อมรับตรวจเช็ค แก้ไขปัญหาระบบเสียงทุกรูปแบบ โดยทีมงานมืออาชีพ ที่มีประสบการณ์มากกว่า 15 ปี

สอบถามข้อมูลการเรียนได้ทาง